Βλέπεις μια ταινία. Ο πρωταγωνιστής εξαιρετικός. Δεν είναι νέος και όμως το πρόσωπό του δε σου θυμίζει κάτι.
Ψάχνεις τα στοιχεία του στο Ίντερνετ. Την επόμενη βλέπεις άρθρο για αυτόν στην εφημερίδα. Ο κολλητός σου σου λέει για μια σειρά στο Netflix. Παίζει και εκεί. Ξαφνικά βρίσκεται παντού.
Δεν μπορεί, κάποιος σου κάνει πλάκα… και όμως όχι. Το φαινόμενο λέγεται Baader-Meinhof.
Πίσω στο 1986 (ή 1994 από άλλες πηγές) ένας αναγνώστης της εφημερίδας Minnesota St. Pauls Pioneer Press με το όνομα Terry Mullen αποφάσισε να γράψει ένα άρθρο και να μοιραστεί ένα πρόσφατο βίωμά του.
Ο Terry ανέφερε στο άρθρο του ότι από τη στιγμή που έμαθε για την τρομοκρατική ομάδα Baader-Meinhof, ξεκίνησε να «πέφτει» συνεχώς πάνω σε πληροφορίες σχετικές με την ομάδα αυτή, που μέχρι πρόσφατα του ήταν εντελώς άγνωστη. (Η Φράξια Κόκκινος Στρατός, γνωστή και ως Ομάδα Baader-Meinhof, ήταν ακροαριστερή οργάνωση που διεξήγαγε αντάρτικο πόλεων και έδρασε στη Δυτική Γερμανία).
Τις επόμενες ημέρες η εφημερίδα έλαβε σειρά επιστολών από αναγνώστες της που ανέφεραν ότι είχαν και οι ίδιοι ανάλογες εμπειρίες. Το φαινόμενο βαφτίστηκε Baader-Meinhof.
Ο Arnold Swicky, καθηγητής στο Stanford, ονόμασε ιατρικά το φαινόμενο το 2006 ως Frequency Illusion και εξήγησε ότι οφείλεται σε δυο ψυχολογικές διαδικασίες.
Στην πρώτη, μαθαίνεις κάτι και ακολούθως υποσυνείδητα το ψάχνεις παντού.
Στη δεύτερη, η προκατάληψη επιβεβαίωσης, η έμφυτη δηλαδή τάση για αναζήτηση ή ερμηνεία πληροφοριών με βάση τις ήδη υπάρχουσες πεποιθήσεις μας, σου λέει ότι βρίσκεται παντού επειδή απλά δεν το είχες προσέξει ποτέ.
Όπως καταλάβατε, τις επόμενες μέρες το πιθανότερο είναι να έρθετε αντιμέτωποι με το φαινόμενο τουλάχιστον καμία δεκαριά φορές.