Ένα ιδανικό ανιχνευτικό τεστ θα πρέπει να μπορεί να ανιχνεύει το σύνολο των ασθενών που πάσχει από ένα νόσημα δίνοντας για αυτούς θετικό αποτέλεσμα, ενώ ταυτόχρονα με το αρνητικό του αποτέλεσμα να διακρίνει το σύνολο των υγιών.

Δυστυχώς όπως και οτιδήποτε άλλο ούτε και τα ανιχνευτικά τεστ είναι ιδανικά. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιούμε δυο βασικούς όρους για να χαρακτηρίσουμε την αξιοπιστία τους.

Με τον όρο ευαισθησία ενός ανιχνευτικού τεστ εκφράζεται ο αριθμός των ασθενών που ανιχνεύονται ως θετικοί με τη χρήση του και πραγματικά πάσχουν από το νόσημα.

Με τον όρο ειδικότητα ενός ανιχνευτικού τεστ εκφράζεται ο αριθμός των ατόμων που ανιχνεύονται ως αρνητικά για το νόσημα με τη χρήση του τεστ και πραγματικά δεν πάσχουν από το νόσημα αυτό.

Στην πράξη οι δυο αυτές ιδιότητες είναι αλληλοεξαρτώμενες. Ένα ανιχνευτικό τεστ με μεγάλη ευαισθησία έχει χαμηλή ειδικότητα και το αντίστροφο.

Τι σημαίνει όμως πραγματικά αυτό;

Ένα τεστ με μεγάλη ευαισθησία και χαμηλή ειδικότητα θα αναγνωρίσει ως πάσχοντες ορισμένους υγιείς (ψευδώς θετικά αποτελέσματα).

Από την άλλη μεριά ένα τεστ με μεγάλη ειδικότητα αλλά χαμηλή ευαισθησία, θα «χάνει» διαγνώσεις, δεν θα ανιχνεύει δηλαδή ορισμένους από τους πάσχοντες χαρακτηρίζοντάς τους λανθασμένα ως υγιείς (ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα).

Η τελική επιλογή ενός ανιχνευτικού τεστ για μια νόσο έχει να κάνει με το στόχο χρήσης του τεστ αυτού.

Συγκεκριμένα για την περίπτωση των self test για την COVID-19 ο στόχος χρήσης των τεστ είναι η έγκαιρη αναγνώριση των ασυμπτωματικών φορέων ώστε να μη διασπείρουν το νόσημα στην κοινότητα. Επομένως θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένα τεστ με μεγάλη ευαισθησία ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι έχει χαμηλή ειδικότητα.

Κάτι τέτοιο πρακτικά σημαίνει ότι σε ένα σημαντικό αριθμό ατόμων θα βρεθεί θετικό αποτέλεσμα, ενώ αυτά είναι απολύτως υγιή.

Το επόμενο βήμα για όσους έχουν θετικό αποτέλεσμα είναι να χρησιμοποιηθεί ένα τεστ με μεγάλη ειδικότητα (μοριακό τεστ), ανιχνεύοντας τα άτομα εκείνα που πραγματικά είναι θετικά και μεταδίδουν τη νόσο.

Συγκεκριμένα για τα self tests που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση της COVID-19 στη χώρα μας η αναφερόμενη ευαισθησία είναι άνω του 80%.

Για το αξιόπιστο όμως αποτέλεσμα είναι απαραίτητη και η σωστή διενέργειά του τεστ. Περισσότερα εδώ.