Στην ταινία “Life of Brian” των Monty Python, υπάρχει μια σκηνή που ξεχωρίζω. Ο πρωταγωνιστής καλείται να γράψει ένα αντιρωμαϊκό σύνθημα στα τείχη της πόλης του, που τελεί υπό ρωμαϊκή κατοχή. Συγκεκριμένα, επιχειρεί να γράψει στα λατινικά τη φράση “Ρωμαίοι, γυρίστε σπίτι σας”. Ωστόσο, ο Brian κάνει λάθη και γράφει το σύνθημα ανορθόγραφα (“Romanes eunt domus”). Σαν να μην έφτανε αυτό, τον πιάνει στα πράσα ο εκατόνταρχος που είναι υπεύθυνος για την τήρηση της τάξης.

Ο εκατόνταρχος, φανερά ενοχλημένος, επιβάλλει ποινή στον Brian. Εκεί έρχεται η σουρεαλιστική ανατροπή. Αυτό που εξοργίζει τον εκατόνταρχο δεν είναι η αντιστασιακή πράξη του ήρωα, αλλά η ανορθογραφία του. Έτσι, η τιμωρία είναι να διορθώσει τα συντακτικά και γραμματικά λάθη και να γράψει τη φράση “Romani ite domum” 100 φορές σωστά πάνω στα τείχη.

Η δυσορθογραφία είναι μια ειδική μαθησιακή διαταραχή που αφορά στην ορθογραφία των λέξεων. Τα άτομα με δυσορθογραφία δυσκολεύονται να εφαρμόσουν τους κανόνες ορθογραφίας, κάνοντας λάθη όπως παραλείψεις, προσθήκες ή αντικαταστάσεις γραμμάτων, και αντιμετωπίζουν δυσκολία στην εφαρμογή των γραμματικών κανόνων.

Αν και συχνά η δυσορθογραφία συνυπάρχει με τη δυσλεξία, μπορεί να εμφανιστεί και ανεξάρτητα. Η διάγνωση γίνεται από εξειδικευμένους επαγγελματίες, παιδοαναπτυξιολόγους, εκπαιδευτικούς ψυχολόγους, λογοθεραπευτές και ειδικούς μαθησιακών δυσκολιών.

• Συστηματικά λάθη στην ορθογραφία: Τα παιδιά με δυσορθογραφία κάνουν επαναλαμβανόμενα ορθογραφικά λάθη που δεν είναι τυχαία, αλλά έχουν έναν συγκεκριμένο, επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα. Μερικά παραδείγματα είναι:
• Αντικατάσταση γραμμάτων (π.χ. “πάδω” αντί για “παίζω”).
     – Παράλειψη γραμμάτων ή συλλαβών (π.χ. “κείνος” αντί για “εκείνος”).
     – Σύγχυση φωνητικά παρόμοιων γραμμάτων ή ήχων (π.χ. “β” αντί για “φ”).
     – Δυσκολία με τους κανόνες ορθογραφίας (π.χ. τονισμός, χρήση ρηματικών καταλήξεων).
• Χαμηλή επίδοση στην ορθογραφία σε σύγκριση με την ηλικία και το επίπεδο εκπαίδευσης: Η δυσορθογραφία διαγιγνώσκεται όταν η επίδοση του παιδιού στην ορθογραφία είναι σημαντικά χαμηλότερη από εκείνη που αναμένεται για την ηλικία του και το επίπεδο εκπαίδευσής του.
• Συστηματική αποτυχία παρά την κατάλληλη διδασκαλία: Παρόλο που το παιδί μπορεί να έχει λάβει κατάλληλη διδασκαλία και επαρκή χρόνο εξάσκησης, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στη γραφή και την ορθογραφία.
• Συνοδεία άλλων δυσκολιών (συχνά, αλλά όχι πάντα): Η δυσορθογραφία μπορεί να συνυπάρχει με άλλες μαθησιακές δυσκολίες, όπως η δυσλεξία ή η δυσαριθμησία, αλλά μπορεί και να εμφανίζεται μόνη της.

Παρά τις ορθογραφικές δυσκολίες, τα άτομα με δυσορθογραφία μπορεί να έχουν φυσιολογικές ή και υψηλές ικανότητες στην ανάγνωση και στη γλώσσα. Η υποστήριξη από ειδικούς, όπως εκπαιδευτικούς και λογοθεραπευτές, μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη στρατηγικών για τη βελτίωση της ορθογραφίας.

Όσον αφορά στον προφήτη Brian, όχι, δεν φαίνεται να καλύπτει τα βασικά κριτήρια για τη συγκεκριμένη διάγνωση. Τα Λατινικά του χρειάζονταν απλά λίγο παραπάνω εξάσκηση. Τον ευχαριστώ πάντως που μου έδωσε την αφορμή…